Klaar is Kees! Wie is ‘Kees’ in deze uitdrukking?

De maatschappij
Willem Wever

Klaar is Kees! Je hoort het iemand zeggen en je weet: die heeft een klusje geklaard. Maar wie is toch die Kees?

Is het kaas?

Sommige taalexperts denken dat met Kees, kaas wordt bedoeld. In een aantal dialecten wordt kaas namelijk uitgesproken als kees. Wanneer iemand ‘klaar is Kees’ zegt, bedoelt hij of zij dat de kaas klaar is. Het werk is af!

Een varken kijkt over de rand van de stal

Of is het een varken?

Anderen denken dat ‘Kees’ bij Veluwse boeren vandaan komt. Kees is Veluws voor een mannetjesvarken.  Nadat Kees een romantische nacht had beleefd met een vrouwtjesvarken, zeiden de boeren: klaar is Kees!

Of is het toch Hongaars?

Van één idee weten we zeker dat het niet waar is. In de vorige eeuw kwamen veel Hongaarse kinderen naar Nederland. Een Hongaars woord voor klaar, is ‘kèsz’, en dat spreek je uit als kees. Klaar is kèsz! Maar de uitdrukking ‘klaar is Kees’ werd al in 1805 door de Nederlandse schrijver Willem Bilderdijk in zijn gedichten gebruikt. Uit het Hongaars komt het dus niet!

We weten dus niet precies waar de uitdrukking vandaan komt, maar we blijven hem gewoon gebruiken. Klaar is Kees!