Wanneer reed de eerste trein in Nederland?

Raymi Sambo van Anno beantwoordt de geschiedenisvragen in Willem Wever. Nu vinden we ze doodgewoon, maar er was een tijd dat mensen doodsbang waren voor de trein. Bij de komst van de eerste stoomtrein in 1839 klopte bij veel Nederlanders het hart in de keel.

Boeren waren bang dat hun koeien zo van slag zouden raken door het sissende en stampende monster dat ze nooit meer melk zouden produceren. En dan die ongehoorde snelheid van wel 38 kilometer per uur! De adem van de passagiers zou er vast en zeker door worden afgeknepen. Een ritje met dit transportmiddel kon niets anders dan pure zelfmoord betekenen. De koeien bleven echter rustig melk geven en vergeleken met de koets en de trekschuit ging het reizen opeens zoveel sneller en comfortabeler!

De trein werd een ongekend succes. De trein was sneller dan de koets. Vanaf 1839 rijden er treinen en trams in Nederland. De ontwikkeling ging snel: rond 1880 lag er al 2000 kilometer spoor. Utrecht - Groningen duurde per koets zestien uur in 1820; per spoor was dat in 1920 nog maar drie uur.

Vanaf het begin, in 1839 toen de eerste trein tussen Amsterdam en Haarlem reed, werd de veiligheid geregeld door baanwachters die met een vlag of lantaarn zwaaiden. Wit betekende doorrijden, bij rood moest de machinist stoppen. Later kwam de seinwachter in beeld. Vanuit een seinhuis zette hij met een hendel de wissels in de juiste stand en de seinen op veilig. Met een bel gaf hij de naburige seinwachter aan dat vanuit zijn richting een trein aankwam.

Een centrale verkeersleiding was er toen nog niet. De dienstregeling was een handig hulpmiddel en vertragingen werden per telefoon doorgegeven. Wil je meer weten over treinen? Ga dan eens naar het Spoorwegmuseum.