Hoe werkt siervuurwerk precies?

Wetenschap & Techniek
vuurwerk

Uitvinding

Niemand weet precies wanneer en waar vuurwerk is uitgevonden. Waarschijnlijk bij toeval, doordat iemand per ongeluk de stof salpeter morste tijdens het koken. Dat poeder viel in het vuur en begon tot ieders schrik enorm te knetteren.

Geesten verjagen

Bekend is dat in China al 2000 jaar geleden vuurwerk werd gebruikt. Voor feesten, maar ook omdat men dacht dat die knallen de boze geesten weg zouden jagen. Bij ons is vuurwerk nog niet zo lang bekend, pas vanaf de middeleeuwen. In die tijd werd het vooral bij oorlogen gebruikt.

Gas

Je hebt vele soorten vuurwerk, maar een ding hebben ze allemaal gemeen: er zit kruit in dat ontploft. Zo’n ontploffing krijg je als je buskruit in een afgesloten buisje stopt en aansteekt. Er komt dan plotseling heel veel gas vrij, dat niet meer in dat kleine buisje past. Zit onder in het buisje een gat, dan spuit het gas eruit en stijgt het geheel op. Net als bij een raket of een straalvliegtuig. Zit er in de bodem een paar kleine gaatjes in plaats van één grote, dan geeft dat een fluitend geluid. Net als bij de dop van een fluitketel.

Chemische stoffen

Als je het buisje potdicht maakt, dan wordt de druk zo groot dat de hele boel uit elkaar spat. Behalve buskruit - een mengsel van kaliumnitraat (salpeter), houtskool en zwavel - kun je ook andere chemische stoffen in het buisje stoppen, die voor rook-, geluids- en lichteffecten zorgen.

Kleuren maken

Het buskruit steekt de chemische stoffen aan en zo ontstaat siervuurwerk. Zo wordt aluminium en magnesium gebruikt om een wit flitseffect te creëren. Een combinatie van ijzervijlsel en houtskool geeft een goudkleurige vonkenregen. Strontium geeft rood en barium geeft groen licht. Voor een blauwe kleur wordt koperoxide gebruikt.