Hoe wordt gekleurd glas gemaakt?

Wetenschap & Techniek
Gekleurde raampjes

Het zal je vast wel eens opgevallen zijn dat sommige flessen van glas een ander kleurtje hebben. Best apart dat ze van doorzichtig glas gekleurd glas kunnen maken. Hoe doen ze dat eigenlijk? En hoe deden ze dat vroeger?

Hete oven

Glas wordt gemaakt door zand, soda en kalk bij elkaar te mengen en te laten smelten in een hele hete oven. Glas is uit zichzelf kleurloos. Het is doorzichtig en dat komt omdat het glas van alle kanten evenveel licht door laat. Toch kun je, als je heel goed naar het glas van een raam of fles kijkt, zien dat glas altijd een beetje verkleurd is. Dat komt door de stof ijzeroxide (zuurstof en ijzer) dat altijd in de grondstoffen zit voordat het glas gesmolten wordt.

Vroeger

Vroeger was het veel moeilijker om gekleurd glas te maken. Alleen in Venetië wisten de echte kunstenaars wel hoe ze het konden maken. De echte kunstenaars gebruikte metaaloxides (metaal en zuurstof) om glas een kleurtje te geven. Daarvoor werden verschillende soorten metaal gebruikt. Chroom en ijzer voor een groene kleur, kobalt of koper voor een blauwe kleur en mangaan voor een paarse kleur.

Kleuren

Het duurde een tijd voordat de rest van de wereld wist hoe je glas kon kleuren. Dat kwam omdat alle glasovens op het eiland in Venetië stonden die bewaakt werden. Alle kennis over het kleuren van glas bleef daardoor in Venetië en kwam niet naar het vaste land.

Groen, bruin en blauw

Tegenwoordig zie je in de winkel vooral groene wijnflessen, bruine bierflesje en blauwe flessen met water. Groen, bruin en blauw zijn dan ook de belangrijkste kleuren voor glas.

Kleurstof

Gekleurd glas wordt in de glasfabriek gemaakt door verschillende grondstoffen toe te voegen voordat het glas gesmolten wordt in de oven. Eigenlijk kun je het zien als een soort kleurstof die wordt toegevoegd. Chroomerts is een stof dat ervoor zorgt dat glas een groene kleur krijgt.

Scheikunde

Om blauw glas te kunnen maken wordt er kobaltoxide toegevoegd. Kobalt is een andere naam voor de kleur blauw. Bruin glas wordt gemaakt door een scheikundige verbinding van ijzer en zwavel. Als de juiste hoeveelheid van deze twee stoffen worden toegevoegd wordt het glas een beetje bruin-geel. Ook wel kooksgeel genoemd. Om andere kleuren dan groen, bruin en blauw te maken wordt er gebruik gemaakt van de metaaloxides, net zoals de kunstenaars in Venetië dat deden.

Wist je dat..

Rood glas bijvoorbeeld wordt gemaakt door goud aan het glas toe te voegen? Andere kleuren kunnen ook worden gemaakt door verschillende kleuren met elkaar te mengen zoals je dat ook kunt doen met verf.

Bronnen: Nationaal Glasmuseum en Ardaghgroup

Dit is ook leuk om te lezen:

Wat er gebeurt met glas in de glasbak? 
Hoe je van glas een vergrootglas maakt?
Hoe wordt glas gemaakt?