Wat is er waar van 'de Vliegende Hollander'?

Geschiedenis
de v liegende hollander op het water

Verhalen over spookschepen bestaan al eeuwen. Maar het verhaal van De Vliegende Hollander ontstond pas in de 18e en 19e eeuw… in Engeland!

Rivalen

Op zeevaartgebied zijn de Engelsen en Hollanders namelijk eeuwenlang rivalen van elkaar geweest. De jaloerse Engelsen hebben het verhaal over het goddeloze Hollandse spookschip bedacht. Sagenexpert Theo Meder van het Meertens Instituut zegt over ‘De Vliegende Hollander’ Terneuzen, provincie Zeeland.

Een schilderij van de Vliegende Hollander

Wat is er waar?

Verhalen en legenden zijn vaak niet helemaal waar, maar zijn wel ergens op gebaseerd. Van de Vliegende Hollander is waar dat:

• de Hollanders in het verleden geduchte zeevaarders waren.
• kapiteins nog wel eens een risico wilden nemen, met alle gevaren van dien.

Roekeloze kapitein

Kapitein Willem van der Decken is een goddeloze, roekeloze kapitein geweest. Want hij beging meerdere zonden. Ten eerste voer hij uit op zondag, een heilige rustdag. Ten tweede was dit ook nog eens Paaszondag, een heilige feestdag. Nog erger!

Ook liet hij de stuurman vermoorden en overboord gooien. Ongehoord! Bovendien zwoer hij een eed door te zeggen dat hij ‘koste wat kost desnoods eeuwig door zou varen!’. Dat heeft hij geweten! Al deze zonden zorgden ervoor dat de kapitein door God gestraft werd. En die straf bestond uit eeuwig ronddwalen op zee en de zielen op het schip kregen nooit en te nimmer meer rust.

Spookschip

Het waarnemen van spookschepen kan op twee manier gebeuren: een schip dat door de lucht vliegt kan een wolkenformatie zijn die op een zeilschip lijkt. Of een spookschip dat op het water drijft; dat kan de luchtspiegeling van een gewoon schip zijn, of gewoon een verlaten schip of scheepswrak.

Volgens gelovige zeelieden was een ontmoeting met De Vliegende Hollander een teken van naderend onheil of ongeluk.

Christelijke boodschap

De sage van De Vliegende Hollander is een verzonnen verhaal. Het is een vertelling waar de christelijke boodschap dik bovenop ligt. Begane zonden worden onmiddellijk afgestraft door God. Je kunt dus maar beter gehoorzamen.

Eeuwen oud

Verhalen over spookschepen bestaan al eeuwen. Maar het verhaal van De Vliegende Hollander ontstond pas in de 18e en 19e eeuw… in Engeland! Op zeevaartgebied zijn de Engelsen en Hollanders namelijk eeuwenlang rivalen van elkaar geweest. De jaloerse Engelsen hebben het verhaal over het goddeloze Hollandse spookschip bedacht. De sage van De Vliegende Hollander is dus niet eeuwenoud en is niet uit de mondelinge maar uit de schriftelijke overlevering afkomstig.