Hoe groot was Napoleon nu eigenlijk?
Tijdens geschiedenisles heb je vast wel eens over de Franse keizer Napoleon gehoord. Napoleon is de geschiedenis ingegaan als een klein mannetje met grote daden. Maar was Napoleon wel echt zo klein?
Het grappige is dat Napoleon waarschijnlijk helemaal niet zo klein was. Hij was waarschijnlijk ongeveer 1 meter 70. Dat is voor deze tijd inderdaad wel aan de kleine kant. Zeker in Nederland zijn mannen tegenwoordig veel groter. De gemiddelde man is hier 1 meter 83. Maar als we Napoleon vergelijken met zijn tijdgenoten, blijkt hij helemaal niet klein te zijn geweest. In Frankrijk waren mannen rond 1800 gemiddeld ongeveer 1 meter 64, dus eigenlijk was Napoleon zelfs best groot. Als je het zou omrekenen naar vandaag, dan zou Napoleon ongeveer 1 meter 90 zijn.
Verschillende maten
Waarom Napoleon toch als klein mannetje de geschiedenis is ingegaan, weten we niet zeker. Wel zijn er een aantal aannemelijke verklaringen. De eerste is dat landen vroeger verschillende maten hadden. De Franse 'inch' was bijvoorbeeld een stuk groter dan de Engelse 'inch'. De inch was vroeger een meeteenheid te vergelijken met de centimeter nu. Ze hebben Napoleon na zijn dood in Frankrijk gemeten en dus Franse inches gebruikt. Waarschijnlijk dachten de Engelsen dat Napoleon met Engelse inches was gemeten, waardoor Napoleon in plaats van 1 meter 70 maar 1 meter 57 zou zijn geweest.
Lees ook: Wat deed Lodewijk Napoleon, de broer van Napoleon, in Nederland?
Grote lijfwachten
Een tweede verklaring zou kunnen zijn dat Napoleon voor zijn persoonlijke lijfwachten speciaal extra grote mannen uitkoos, die hem goed konden beschermen. Hij was dus altijd omringd door mannen die (nog) groter waren dan hij en daardoor leek hij misschien kleiner dan hij eigenlijk was.
Gerucht
Tot slot was er een hardnekkig gerucht dat Napoleon zijn vrouw Josephine had verboden hoge hakken te dragen, omdat zij daardoor groter zou zijn dan hijzelf. De reden daarvoor was echter niet dat Napoleon klein was, maar dat Josephine met 1 meter 65 uitzonderlijk lang was voor een vrouw in die tijd.
Stripfiguur
Het idee dat een groot strateeg, dictator en veroveraar als Napoleon maar een klein ventje was, spreekt tot de verbeelding. Je ziet hem dan ook meestal zo afgebeeld. In de bekende strip Van Nul tot Nu over de geschiedenis van Nederland komen zijn beentjes bijvoorbeeld maar net bij de stijgbeugels van zijn grote witte paard. Het kleine teckeltje Lotje in Jan Jans en de Kinderen is ervan overtuigd dat hij de reïncarnatie van Napoleon is, 'klein van stuk maar groot van geest'.
Disney
Ook in Disneyfilms wordt Napoleon als karakter vaak door kleine figuren vertolkt, bijvoorbeeld de klok Pendule in Belle en het Beest en Donald Duck in een aantal verschillende afleveringen.
Complex
Napoleon is zelfs zo symbolisch geworden voor kleine mannen, dat er een geestesziekte naar hem is vernoemd: het Napoleoncomplex. Dat is een aandoening waarbij kleine mannen minderwaardige gevoelens over hun lengte proberen te compenseren, vaak met agressief gedrag. Inmiddels weten we dus dat Napoleon zelf in ieder geval niet aan dit Napoleoncomplex heeft geleden.
Weet jij ook..
Waar achternamen vandaan komen?
Wie het brailleschrift heeft bedacht?
Bron: Erik Jacobs, docent geschiedenis en kunstgeschiedenis Universiteit Utrecht