Hoe wordt een penseel gemaakt?

Al eeuwenlang schilderen kunstenaars met penselen. Maar hoe worden die eigenlijk gemaakt?

Haarsoorten
De meeste van die penselen worden gemaakt van natuurlijke haarsoorten, maar niet altijd. Heel vroeger werden penselen ook wel eens van ander materiaal gemaakt. De oude Egyptenaren bijvoorbeeld maakten hun penselen van rietstengels. En tegenwoordig zijn er ook penselen van kunstvezels.

Zelf maken
Vroeger maakten de schilders hun penselen altijd zelf. Je kon ze niet zomaar in de winkel kopen, zoals nu. Vanaf de zestiende eeuw werd dat anders en kwamen er gespecialiseerde penselenmakers die niets anders deden dan dat.

Bijzonder
Penselen maken is heel bijzonder en precies werk waar je jaren voor moet leren voor je het goed kunt. De beste penselen worden nog steeds één voor één met de hand gemaakt.
Een penseel bestaat uit drie onderdelen: de kwast (de haren), de steel en de bus (de verbinding tussen het haar en de steel).

Afgeknipt
Dierenharen kunnen bijvoorbeeld van de staart of van de oren van het dier komen, of van de bovenkant van de rug. De haren worden met de hand afgeknipt en gesorteerd op lengte en kleur. Elk haartje moet met de natuurlijke punt in dezelfde richting blijven liggen. Daarna worden de haren met speciale kammetjes schoongemaakt.

Ook leuk om te lezen: Hoe wordt leer gemaakt?

Bundeltjes
Bij het maken van de penselen wordt elke keer op gevoel precies de goede hoeveelheid haar gepakt voor een bepaalde maat penseel. Dan worden de bundeltjes haar in de gewenste vorm gezet (bijvoorbeeld rond of plat), bij elkaar gebonden en met lijm vastgemaakt in de bus. Je ziet trouwens maar de helft van het haar aan de buitenkant, de andere helft zit in de bus.

Vele soorten
Er zijn korte en lange penselen, dikke en dunne, ronde en platte, te veel om op te noemen. Ook zijn er penselen met harde en met zachte haren. Voor elke soort verf zijn er verschillende soorten penselen.

Schoonmaken
Omdat het veel werk is om een mooie penseel te maken, is zo’n kwaliteitspenseel vaak wat duurder dan een heel eenvoudige maar als je hem goed verzorgt kun je er heel lang mee doen. Vooral het schoonmaken is belangrijk. Als je klaar bent met schilderen kun je je penseel het beste eerst even afvegen aan een oude lap of een stuk papier. Daarna maak je hem schoon met water en zeep en spoel je hem goed uit. Zet een penseel nooit op de haren weg want dan raken ze uit model en krijg je ze maar moeilijk weer goed. Beter is het om ze met de haren naar boven in een pot te zetten of ze plat op tafel te leggen.

Bron: Royal Talens