Waarom moet je niezen als je in de zon kijkt?

De zenuwen worden geprikkeld

Dr. Miryam van het Amsterdams Medisch Centrum legt uit waarom je moet niezen als je tegen de zon in kijkt. Het heeft te maken met zenuwen in het gezicht die worden geprikkeld (in dit geval door de zon). De zenuwen van de ogen en de neus liggen dichtbij elkaar. Door zo'n sterke prikkel als het zonlicht kunnen beide zenuwen worden geprikkeld: je knijpt je ogen dicht en moet ook nog niezen!

Als je neus geprikkeld wordt door bijvoorbeeld rook of stof wordt de niesreflex opgewekt. De stofjes prikkelen de zenuw in je neus (een tak van de 5e hersenzenuw; de zogenaamde nervus trigeminus) die signalen doorsturen naar je hersenstam (deze bevindt zich onder de hersenen).

Niesreflex

Vanuit de hersenstam ontstaat vervolgens de niesreflex. Een reflex is een handeling die geheel automatisch en buiten je wil om gebeurt, zo heb je bijvoorbeeld ook een terugtrekreflex als je je vingers verbrandt. Zonder dat je erbij nadenkt trek je je hand terug als je pijn voelt. De niesreflex zorgt ervoor dat de rook- of stofdeeltjes niet via je neus in je longen komen maar naar buiten worden geblazen. De nervus trigeminus heeft ook een tak naar de ogen toe.

Deze tak zorgt voor een traanreflex die bij irritatie van je ogen door bijvoorbeeld zonlicht of vuil je ogen beschermt. Bij een hele sterke prikkel gaat er wel eens wat mis in de koppeling van de verschillende takken met de hersenen en moet je bijvoorbeeld niezen wanneer je in de zon kijkt.

Extra gevoelig

Sommige mensen zijn extra gevoelig en gaan bij kleine irritaties van het oog door wat zonlicht al hard niezen dit wordt de photic sneeze reflex genoemd dat engels is voor de licht-nies-reflex.