Waarom krijg je een litteken na een snee of operatie? En waarom voelt dat anders dan normale huid?
Je hebt je vast wel eens heel hard gestoten of geschaafd! Dat doet erg pijn, en vaak houd je er ook nog een litteken aan over. Maar waarom is dat zo? En waarom voelt dat zo raar?
Nieuwe huidcellen
Als je alleen een oppervlakkige schaafwond hebt, bijvoorbeeld na een valpartij, maakt de bovenste huidlaag (de opperhuid) redelijk snel nieuwe huidcellen aan. De huid zal dan mooi genezen en er ontstaat geen litteken.
Lederhuid
De huidlaag daaronder heet de lederhuid. In deze huidlaag liggen de zweetkliertjes, bloedvaatjes, haarzakjes en talgkliertjes. Als deze huidlaag beschadigt raakt met een diepe wond, zal de huid nieuw weefsel aan moeten maken om het ‘gat’ op te vullen. Via de zijkanten van de wond trekt de huid samen. In principe is dit de bedoeling, maar het geeft wel littekenweefsel.
Repareren
De huid kan zichzelf gelukkig heel knap repareren. Bij een diepe wond maakt de huid de eerste drie weken ‘bindweefselcellen’ aan. Deze cellen vormen bindweefselvezels, oftewel collageen. In het begin is dit weefsel nog erg kwetsbaar en rood van kleur. Geleidelijk gaan er in dit collageen weer bloedvaatjes groeien, waardoor het weefsel meer zuurstof krijgt en steeds sterker wordt.
Aanpassen
Twee maanden daarna gaat het collageen zich dag en nacht aanpassen naar de bewegingen die zich in dat gebied op het lichaam worden gevraagd. Ook groeien de zenuwvezels weer in het weefsel, waardoor ‘het gevoel’ in het litteken weer wat gaat terugkomen. Het litteken wordt uiteindelijk platter en minder rood, maar blijft altijd voelbaar en zichtbaar. Dat komt door de structuur en de kleur van het collageen. Een litteken is in feite sterker dan de gewone huid. Daarom voelt een litteken harder en stugger aan dan de huid daaromheen.
Opvallend
Soms kunnen littekens erg opvallend zijn. Dan heeft de huid in de herstelfase te veel of juist te weinig bindweefselvezels aangemaakt. Dat kan bijvoorbeeld komen door een slechte doorbloeding van de huid, door een ontsteking of door aanleg (lees: pech). Hoe opvallend een litteken uiteindelijk wordt, ligt ook aan de oorzaak van de wond. Een snee van een operatie geneest bijvoorbeeld veel sneller en ‘mooier’ dan een brandwond.
Soepeler
Sommige mensen hebben last van een pijnlijk en trekkerig litteken. Gelukkig worden er steeds meer behandelingen uitgevonden om littekens soepeler en minder opvallend te maken.
Bron
Dana Dijs – Huidtherapeute, lid van de NVH (Nederlandse Vereniging van Huidtherapeuten)