Wat is een zwart gat?

Wetenschap & Techniek
Willem Wever

Heb je ooit gezien wat er gebeurt als je met een stofzuiger door een stoffige kamer gaat? Alles in de buurt van de mond van de slang wordt er naar toe getrokken: stof, kruimels en kleine prulletjes.

Aantrekkingskracht

Een zwart gat in de ruimte werkt een beetje hetzelfde, net als een stofzuiger ruimt hij ‘het afval’ van de ruimte op. Maar anders dan de stofzuiger, trekt hij geen dingen aan door ze op te zuigen. Hou maar een boek in de buurt van je stofzuiger: echt veel zal hij niet bewegen. Zuigkracht is dus niet sterk genoeg. Daarom gebruikt een zwart gat zwaartekracht om dingen aan te trekken.

Evenwicht

Een zwart gat is wat er overblijft als een zware ster "sterft". Een ster is eigenlijk een grote verzameling atoombommen die constant ontploffen. Het is de zwaartekracht die ervoor zorgt dat alles bij elkaar blijft en dus niet wegschiet. Zo is er een evenwicht tussen aan de ene kant een hele sterke zwaartekracht die de ster naar binnen toe trekt en aan de andere kant allemaal ontploffingen die de ster naar buiten toe trekken.

Explosie!

Maar wat gebeurt er nu met een hele zware ster als de ontploffingen stoppen omdat de brandstof op is? Omdat de zwaartekracht niet meer wordt tegengehouden, krimpt de ster. De ster wordt steeds heter en heter (denk aan een bord hete rijst, als je alles platdrukt, koelt het snel af maar als je alles juist tegen elkaar aan gaat drukken als een balletje, zal het heel warm aanvoelen) tot het een supernova veroorzaakt.

Een supernova behoort tot de grootste explosies in het universum: het is alsof honderden miljoenen tot meer dan een miljard zonnen tegelijk gaan branden. Na de ontploffing blijft van die hele grote ster maar een klein sterretje over met zo’n sterke zwaartekracht dat zelfs licht niet kan ontsnappen. Daarom heet het een ‘zwart’ gat.

 

Snap je het nog niet helemaal of wil je gewoon zien hoe een zwart gat precies werkt? Bekijk dan de video!