Hoe ontstaat een dialect?

Geschiedenis
Roze letters liggen door elkaar op een witte ondergrond

Heb je wel eens moeite om iemand te verstaan die met een dialect spreekt? Of heb je zelf een dialect? Het Nederlands kent veel verschillende dialecten. Maar waar komen die vandaan?

Middeleeuws

Over het ontstaan van dialect (ook wel streektaal genoemd) is niet zoveel bekend. Wij weten bijvoorbeeld niet hoe de taal klonk in de tijd dat er nog geen voicerecorders waren. Wel zijn er teksten uit de middeleeuwen (tussen 1200 en 1300 na Chr.) in het Brabants, Limburgs en Vlaams gevonden. Elk plaats of regio sprak in die tijd al een variant van deze drie `talen'.

Amsterdams dialect

Tussen 1500 en 1600 was het nette Amsterdamse dialect het belangrijkste. Het werd de basis voor de standaardtaal Nederlands. Andere plaatselijke talen werden toen dialecten. Wel dringen woorden en taalgebruiken uit het Brabants en Vlaams door in de standaardtaal.

Standaardtaal

Standaardtaal werd gesproken door bestuurders, ambtenaren, rechters, notarissen, geestelijken en in het onderwijs. Gewone mensen spraken hun dialect of streektaal. Alle talen veranderen door de tijd heen. Bij dialect worden die veranderingen onderzocht door dialectologen. Wie weet hebben we over 100 jaar wel hele andere dialecten!