Waarom wordt in Leiden op 3 oktober Hutspot gegeten?
In samenwerking met Anno worden er geschiedenisvragen beantwoord. Op 26 mei verschenen de Spanjaarden -5.000 man sterk- voor het tweede beleg, dat uiteindelijk tot 3 oktober zou duren. Het stadsbestuur had helaas verzuimd om in de tussentijd de nodige voorzorgen te nemen om naar behoren op beleg en verdediging te zijn voorbereid.
De omstandigheden waren daardoor heel slecht. Er was onvoldoende voedsel en wapens binnen de stadsmuren gebracht. De Spaanse Valdez heeft daardoor geen moeite de stad snel hermetisch af te sluiten. Toch lukte het een enkeling wel tussen de schansen door te sluipen en op deze wijze slaagde men er bijvoorbeeld in om postduiven naar de Prins van Oranje in Delft te brengen.
Door met deze duiven berichten naar Leiden te sturen over een komend ontzet van de stad slaagt hij er in de Leidse bevolking moed in te spreken. De honger slaat toe en ook de pest. Duizenden inwoners sterven. Valdez probeert met zoete beloften de belegerden tot overgave te dwingen en dit brengt vele wanhopigen aan het twijfelen. Maar de trouwe stadssecretaris Jan van Hout en de aanvoerder der troepen Jan van der Does, willen van geen overgave weten.
Zelfs de burgemeester zou zijn eigen lichaam hebben aangeboden als voedsel aan de hongerige bevolking. De redding moet komen van de Prins van Oranje, die besloten heeft de dijken van Holland door te steken, waardoor alle laaggelegen delen van het land, waaronder de omgeving van Leiden, onder water zullen lopen, wat de Spanjaarden zou moeten verdrijven.
De Spanjaarden vluchten in paniek. De bevolking kan het nog niet geloven. Een kleine jongen, Cornelis Joppensz, sluipt naar de Lammenschans en vindt deze inderdaad verlaten. De belegeraars zijn overhaast vertrokken want in de schans staat nog een klaargemaakte maaltijd van wortelen, uien, vlees en pastinaken op het vuur, die "hutspot" genoemd zal worden.
En om acht uur in de morgen van 3 oktober komen de Watergeuzen de stad binnen en brengen voor de uitgehongerde bevolking o.a. haring en wittebrood mee. Het ontzet is een feit. Zie ook de H.O.T. pagina